Chương 60: 13 Trấn Thời Hậu Lê.
Mọi người bắt đầu xuất phát từ Phủ Thiệu Thiên thuộc Thanh Hóa phải đi hơn 180 cây số, qua 13 phủ để đến được huyện Hà Tĩnh thuộc Phủ Lâm An - Nghệ An.
Từ năm 1470 sau khi vua Lê Thánh Tông binh biến lên ngôi đổi niên hiệu là Hồng Đức, chỉnh đốn lại cơ cấu trong nước thì đã chia đơn vị hành chính trong nước từ 5 đạo thời vua Thái Tổ thành 13 thừa tuyên (Hay còn gọi là trấn)
Dưới thừa tuyên thì có phủ, huyện, xã (Làng).
Đến thời hai chúa Trịnh-Nguyễn phân tranh thì đăng ngoài chiếm đến tận 11 trấn, là Hải Dương,Sơn Nam,Sơn Tây,Kinh Bắc,Lạng Sơn,Hưng Hóa,Ninh Sóc (Thái Nguyên)Tuyên Quang,An Quảng,Thanh Hóa,Nghệ An và một phủ Phụng Thiên trực thuộc kinh thành trong khi chúa Nguyễn đằng trong chỉ có 2 trấn là Quảng Nam, Thuận Hóa.
Chính vì ít binh lực như vậy nên các chúa Nguyễn luôn phải gồng lưng mà hứng chịu các đợt tấn công hàng chục năm qua của các chúa Trịnh.
Trên đường đi phượt thời này cũng chẳng dễ chịu gì, trời mùa hè thì nắng nắng hơn 36 độ,đã thế lại còn phơi mặt ngoài trời mà chỉ có mỗi cái nón lá đội lên đầu, đường đi lại cưỡi súc vật nên càng thêm mệt mỏi, cứ thử nghĩ đến cảnh 12 giờ trưa nắng mà có một đoàn người cưỡi trâu đi trên đường không một bóng cây là khác biết.
May là mấy con trâu bò tính tình dịu ngoan, lưng lại rộng nên cưỡi cũng không sóc lắm với lại người thời này chịu khổ cũng quen rồi nên nhiêu đây đối với họ cũng chả nhằm nhò gì.
Đến cả Quang Anh với Binh đang cưỡi chung một con trâu lần đầu đi xa cũng vẫn mím môi chịu được.
Vùng Thanh Hóa - Nghệ An từng là quê quán của các vua Lê, thời kì các vua còn tại vị thì chiếu cố vùng đất này rất nhiều, thậm chí chỉ tuyển lính tam phủ từ hai vùng này vào kinh làm quân cấm vệ quân bảo vệ kinh thành cho vua.
Chính vì vậy nên nên các vua chiếu cố hai vùng tới nỗi sau bao năm chiến loạn thì hai vùng dù chỉ cách chiến tuyến có một đoạn thì vẫn... bị chiến hỏa ảnh hưởng thôi, làm sao mà thoát được.
Chiến tranh giày xéo từ suốt từ thời nhà Mạc đến giờ thì chẳng có tấc đất nào trên nước Đại Việt này chưa bị cày qua cả, vừa mới ra khỏi phủ Thiệu Thiên thì hắn đã nhìn thấy hàng trăm người chạy nạn vật vờ ở cổng thành để chờ cứu tế.
Càng đi xa thì số người chạy nạn trên đường càng nhiều, nam nữ già trẻ đều có đủ, họ mặc quần áo rách rưới,trên người đầy cáu bẩn ghẻ lở, hốc mắt hãm sâu làm con ngươi trợn lòi ra.Người nằm vật vờ trên đường, người đào rễ cây mà ăn, còn có người nằm chết bên đường cho diều tha quạ mổ, có đứa con mới đẻ đã chết trên tay người mẹ khô gầy không có lấy một giọt sữa, ngược lại cũng có đứa trẻ ngậm lấy đầu ti khô quắt của người mẹ đã chết để cố kiếm lấy cái ăn,mặc cho ruồi bọ bu quanh người, trong đôi mắt nhỏ bé vẫn khổng hiểu tại hôm nay mẹ nó không có sữa cho nó ăn, thế rồi nó khóc- khóc đến khi chết bên cạnh xác mẹ nó.
Đây đâu còn là trần gian nữa,chỉ cần người có mắt là nhìn được đây chính là địa ngục, địa ngục ngay trên cõi trần gian.
Những người này nhìn chằm chằm đoàn xe bằng ánh mắt van nài, cảm giác như bất cứ lúc nào cũng có thể nhảy chặn đầu đoạn xe để xin chút bố thí nhưng nhìn nhìn đến nhưng thanh gươm ngọn giáo thì họ lại không giám tiến lên.
Người sắp chết thì dùng ánh mắt cầu xin, người nào còn sức thì quỳ lạy bên đường mà van xin. Tiếng rên khóc vang vảng khắp bên tai.
Nhưng cuối cùng thì họ vẫn phải tuyệt vọng mà nhìn đoàn xe đi khỏi tầm mắt.
Trong hai ngày đi đường thì những cảnh như vậy Quang Anh thấy vô số, hắn tự nhận rằng mình không phải tốt lành gì nhưng hắn không vô cảm đến nỗi có thể lạnh nhạt mà nhìn những cảnh này,
Hắn đã làm một chuyện rất ngu,đấy là khi đi qua một đám dân chạy nạn thì hắn đã tội nghiệp mà vứt một miếng bã đậu vừa khô, vừa cứng xuống bố thì cho một đứa bé. Đứa bé chưa kịp cắn vào miệng thì đã bị 5,6 người bên cạnh lao như sói đói mà cướp mất miếng bã đậu, bản thân nó cũng bị người đẩy đập đầu vào tảng đá rồi ngã chết.
Hắn lần đầu tiên chứng kiến cảnh đói đến mất nhân tính tính như vậy, đang tức giận chuẩn bị rút đao ra dạy cho những kẻ này một bài học trả thù cho đứa bé kia thì chuyện xảy ra ngay sau đó làng hắn như chết chân tại chỗ.
Một đám hơn trăm kẻ chạy nạn chạy đến vây quanh đoàn xe xin bố thí làm ông Lúy cùng ông Trọng hoảng sợ, kêu mọi người rút vũ khí bảo vệ hàng hóa, ông Lúy rút đao chém chết mấy người mới giải tán được đám đông.
May mà đoàn xe không có thương vong, ông Lúy tức giận đến nỗi giơ tay tát liền cho hắn mấy phát.
_ Thằng ngu, mày suýt nữa gây họa lớn mày có biết không, ai bảo mày giả nhân giả nghĩa làm gì.Đồ ngu!! Lỡ như không có mọi người ở đây thì sao, mày tưởng mày là đại quan hay là vua chúa mà giám làm như vậy, mày không muốn sống nữa hả?!!
Ông Bình nhìn ông Lúy vừa lo vừa tức mà trách mắng học trò thì cũng bớt giận.
_ Nó còn trẻ, dạy dỗ thế là được rồi, dù sao đoàn xe cũng không bị sao cả.
Quang Anh lúc này mới tỉnh hồn lại, không hiểu sao hắn bỗng trở nên kích động cực kỳ, nghe ông lúy nói vậy xong thì nước mắt trào ngược ra mà hét.
_ Chẳng nhẽ chí có làm quan,làm chúa thì mới cứu người được à?!!!
Ông Lúy đang trong cơn tức nghe vậy thì cũng lớn tiến hét lên.
_ Đúng!! Chỉ có làm quan, làm chúa mới cứu được người trong thiên hạ này, mày muốn cứu hết người trong thiên hạ này mày phải làm quan,làm chúa. Mày chỉ là một thằng nhóc còn chưa lớn, mày muốn cứu kiểu gì!!?
Quang Anh đỏ cả mắt mà hét lớn.
_ Vậy thì con sẽ làm quan,làm chúa!!
Ông Lúy nghe xong tức quá mà cười lớn.
_ Được!! Thế thì làm nhanh lên của tao chết sớm không kịp nhìn thấy!!
Nói xong tức giận quay người đi, ông Lúy cùng mọi người cũng chỉ coi đây là lời nói trẻ con, không ai thèm so đo với hắn.
Không ai trong đoàn xe tiếp tục trách hắn cả vì mọi người lần đầu đi ra ngoài thì ai cũng cảm súc như hắn, phải tận mấy lần sau mới quen được.
Quang Anh hai tay nắm chặt, hai mắt đỏ hoe ứa nước mà nhìn bóng lưng ông thầy.
Đến khi Binh đến vỗ vai an ủi thì cảm súc của hắn mới bắt đầu tỉnh táo lại được.
Mọi người chỉnh đốn lại đoàn xe một lúc thì lại bắt đầu xuất phát, suốt đoạn đường đều trầm mặc.
Quang Anh ngồi trên lưng trâu cũng không giám ra tay bố thí cho nạ dân ven đường nữa.
Đoàn người khỏi hành một mạch đến phủ Diễn Châu thuộc Nghệ An.