CHƯƠNG 419: Phá gò tìm mộ

***
Bà tôi thường dậy khi gà gáy để đun một siêu nước, thói quen ấy mãi cho đến khi bà gặp khó khăn trong việc đi lại mới phải bỏ. Mỗi khi tôi thức giấc lúc nào cũng có sẵn một tích nước vối nóng hoặc ấm sẵn sàng. Lá vối bà thường mua loại đã phơi khô cất trong một cái túi bóng lớn thay vì hái từ cây vối trong vườn bởi vì bà không trèo để hái được, hơn nữa cây vối cũng không sum suê đủ để mỗi ngày đều có nước uống. Trong suốt tám năm ở cùng với bà trong căn nhà hơn tôi một tuổi, rất hiếm khi bà bảo tôi leo trèo để hái bất cứ thứ gì ngoại trừ trèo lên hai cây bưởi sinh đôi bẻ nhánh tầm gửi.

Cây vối cạnh bờ ao có tự bao giờ thì tôi không biết, tôi không bao giờ hỏi bà hay chị Ma. Đối với tôi, cây vối cứ như một thứ hiển nhiên phải có trong bất kỳ khu vườn nào. Trong khoảng thời gian tôi sinh sống và học tập ở quê thì cây vối không xanh tốt lắm, một số cành bị sâu mọt, có cành còn gãy đổ xuống ao bèo và tôi phải dùng dao chặt bỏ rồi kéo lên vườn. Đã ít nhất hai lần bà Trẻ có ý định chặt hạ cây vối vì nhánh của nó ngả về phía đầu hồi nhà, bà sợ mái ngói bị hỏng. Tôi nhất quyết không đồng ý, trước khi đi xa tôi đã dặn bà Già bằng bất cứ giá nào cũng không được chặt cây vối, nếu đất lở khiến cây vối bị đổ xuống ao hoặc sâu mọt làm cây chết thì cứ để nó cây đổ, tuyệt đối không được đụng dao đụng cuốc. Bà Già không hỏi tại sao, bà ít khi hỏi tôi bởi đối với bà Già thì tôi là một đứa khó hiểu, lạ kỳ. Có lẽ bà chỉ quan tâm đến việc tôi nhớ bà là được, ngoài ra không còn điều gì khác quan trọng hơn.

- Không chặt đi thì để làm cái gì cho chật đất? Mày không chặt thì tao không khiến, tao sẽ nhờ người khác.

Bà Trẻ đã ít nhất một lần doạ tôi như thế. Tôi biếu bà tiền, bà Trẻ tôi rất thích tiền, ngoài chín mươi tuổi vẫn thích đếm tiền mỗi ngày và đặc biệt minh vẫn về tiền, con cháu chưa đứa nào lừa cụ được một đồng bạc lẻ.

- Nếu bà chặt cây vối sau này cháu chỉ cho bà Già tiền, không cho bà nữa.

- Cha bố mày, cây vối thì mật mỡ gì mà cứ khư khư giữ như giữ mả tổ?

- Từ hồi bà về mọi thứ thay đổi, hai cây bưởi bà cũng chặt, ổi cũng chặt, bụi mây cũng chẳng còn. Chí ít bà cũng để lại cho cháu một cái cây chứ?

Thế mà bà Trẻ để dành cây vối cho tôi thật. Sau đận cuối năm 2015 tôi phải tự tay bỏ đi một số cành bị sâu thì cây vối chợt xanh tươi hơn, không còn còi kẹn như tôi lúc nhỏ. Tôi cũng được uống nước vối tươi từ chính cây vối mà khi còn nhỏ mỗi tối hái một lá giấu vào bụi rơm. Có lần bà Già lấy rơm phát hiện ra nhiều lá vối tươi lẫn ở bên trong đã bảo tôi là lũ chim dùng lá vối làm tổ. Tôi chỉ ậm ừ cho qua chuyện.

Bây giờ cây vối vẫn xanh tốt, tôi tin rằng đến khi tôi già yếu thì nó vẫn như thế, khi tôi già đi thì cây vối sẽ to và cao hơn, đấy là quy luật của tự nhiên.

Chú Chung gọi cổng, Sơn Ca cũng dậy còn tôi thì không. Bà Già gọi tôi năm lần bảy lượt nhưng tôi chỉ thức dậy khi kim ngắn của cái đồng hồ treo tường chỉ đến số 8. Trên tay là hai cái bánh rán, tôi vừa đi vừa ăn ngon lành. Tôi có chút ngạc nhiên khi thấy xe máy của bố tôi dựng chơ vơ bên đường, gần bên cạnh là một cái xe cải tiến mà tôi đoán do chú Chung mang đến. Bố tôi đang đứng chống nạnh trên gò đất, Sơn Ca đứng bên cạnh, có lẽ hai người đang nói chuyện với nhau trong khi một bó hương lớn đang toả khói nghi ngút. Tôi nhét nửa cái bánh rán còn lại vào miệng, xoa tay vào nhau để những mảnh vụn của đường trắng còn sót lại rơi xuống đất trước khi lau vào quần rồi mới nhảy sang bên cánh đồng đi về phía gò. Tôi lên tiếng hỏi bố khi đang trèo:

- Tìm được chưa hả bố?

- Chưa!

Tôi đến bên Sơn Ca:

- 8 giờ rưỡi đến nơi rồi mà vẫn chưa thấy gì hả anh ơi?

Sơn Ca thở dài:

- Vẫn chưa!

Miệng hố đã rộng hơn rất nhiều so với chiều tối hôm qua, chú Chung khoét hàm ếch xung quanh đáy hố, thi thoảng lại dùng cái que sắt chọc thử nhưng không thu lại được kết quả như ý muốn. Cái que sắt dài khoảng một mét cắm ngập đến chỗ tay cầm nhưng không đụng phải bất cứ thứ gì.

- Hai bác đâu hả bố?

- Hai bác mới ở đây về, chắc tí nữa lại ra.

- Bố vừa về đến ạ?

- Về lúc 7 giờ, tí mày mang cái ba lô kia về hộ bố, trong đấy là mấy bộ quần áo.

- Vâng. Bố định ở nhà ạ?

- Ừ, mà cũng không biết thế nào. Bố phòng hờ thế thôi, mộ tổ mà xong là bố đi luôn chứ ở nhà làm gì.

Chú Chung bàn bạc với Sơn Ca rồi sau đó là bố tôi. Ba người đàn ông nghỉ ngơi bên chén nước chè cùng cái điếu cày và gói thuốc lá. Chủ đề bàn bạc là tiếp theo sẽ làm như thế nào bởi tính cả phần đáy hố khoét hàm ếch thì bán kính của hố đào đã lên đến hơn hai mét, đất sét chưa kể thanh sắt dò. Chú Chung chỉ biết đào và đào, bố tôi cũng chưa biết nên phải làm gì, nét mặt của bố rất khó tả, ông đang ở vào thế đi mắc núi trở lại mắc sông. Sơn Ca vẻ mặt cũng đăm chiêu, có lẽ chính anh ta cũng không ngờ bản thân rơi vào tình huống khó xử như lúc này.

Tôi tránh hơi thuốc nồng nặc bằng cách đi vòng quanh gò một lần, bốn mặt quanh gò những phần không có cỏ cây lộ ra những tổ mối, tổ kiến hoặc hang dế… tôi chẳng thể nào biết được chính xác, tôi chỉ có thể chắc chắn là màu bạc phếch, khô ráo. Xương cốt của cụ tổ nằm ở nơi nào dưới cái gò đất khoảng mười lăm mét vuông này? Tôi ước gì mình có đôi mắt nhìn xuyên được lòng đất thì tốt biết bao. Nheo mắt nhìn lên trời, nắng đã lên cao, Sơn Ca lại gần chỗ tôi đang đứng và nói nhỏ:

- Ca này khó!

- Ca gì khó ạ?

- Thì mộ cụ tổ của mày chứ gì nữa. Tao nói thật là lúc này đến chính tao cũng đang hoang mang và khó hiểu. Tao đã tìm rồi nhưng không hề thấy tiểu sành hay hũ cốt nào.

- Anh tìm ở đâu? Trong hố trên gò?

- Không! – Sơn Ca hít một hơi thật sâu, nhăn mặt ngẩng đầu nhìn lên bầu trời cao xanh vời vợi – Tao dùng phép nhìn được trong đất có gì.

- Lại phét! Phép gì mà nhìn được xuyên đất. Có phép đó sao chú Chung còn phải đào với dò tìm bằng cái que sắt kia? Anh loè trẻ con đấy à?

- Đm tin hay không tuỳ mày. Thật sự là có thuật này nhưng cũng chỉ vào nửa đêm về sáng thôi. Đêm qua tao đã tìm đi tìm lại ở cái gò này song chẳng thấy cái mẹ gì. Có khi nào cụ mày… không cải táng mà chôn bằng một tấm chiếu như mày nói hôm nọ không nhỉ? Thế thì…

- Ơ, giờ anh lại tin vào lời nói linh tinh của thằng trẻ ranh ư? Mà anh có cái phép đó thật thì tha hồ nhìn được của chìm của nổi nhờ. Cơ mà… cơ mà anh đi lúc nào, đêm qua chẳng phải anh em mình đi…

- Suỵt! Lúc mày ngủ say tao mới đi.

- À! Cẩn thận không gặp dân quân họ cho một viên kẹo bằng đồng là anh thành ma làng này luôn đấy. Có phép đó mà tìm không ra thì anh phải xem lại phép ấy đểu hay do anh chưa đủ trình.

- Ờ thì tao cũng không chắc lắm nhưng cái làng này lạ thật, khi cần thì tìm một vong hồn vất vưởng cũng đéo thấy.

- Làng em có từ lâu đời lấy đâu ra ma vất vưởng, làm gì có người chết đường chết chợ đâu anh.

- Thế mới khó. Cụ tổ của mày chắc chắn ở dưới gò đất này, không thể nhầm được đâu. Tao nghĩ chính tao đang bị che mắt, xưa nay chuyện này ít xảy ra nhưng cũng có, chỉ là tao chưa biết vì sao lại như thế. Chuyện này thật sự vô lý. Cụ tổ của mày cũng chỉ là một hồn ma, mất lâu hay mới cũng là ma, chả có nhẽ cụ tổ của mày đã đi làm ông nọ bà kia hoặc là… đầu thai mẹ nó rồi.

- Vãi anh! Anh phải xem thế nào chứ, anh là thầy mà nói như này thì chết dở! Bố em với các bác biết trông chờ vào ai đây hả trời?

- Mẹ, tao là thầy chứ không phải thánh! Nếu cái đéo gì cũng đúng y xì đúc thì còn nói mẹ gì nữa.

- Thế sáng hôm qua có ai vỗ ngực xưng tên rõ là to.

- Thôi mày im mẹ đi, bây giờ không phải lúc chế giễu tao.

- Theo em anh nên bảo chú Chung lấy cái hố làm tâm rồi đào về một hướng thay vì đào rộng ra như bây giờ.

- Mày đúng là trẻ ranh, đào về một hướng thì tìm kiểu gì. Nếu không tìm được vị trí chính xác người ta sẽ đào rộng ra, như thế mới tăng khả năng tìm thấy. Còn như mày nói đào về một hướng nghĩa là thu hẹp diện tích tìm, chỉ có mấy tay mơ mới nghĩ ra cách như mày vừa nói.

- Thế anh có ý tưởng nào hay hơn không?

- Không!

- Một ý tưởng tồi tệ vẫn tốt hơn là chẳng có ý tưởng gì, kinh nghiệm mười mấy năm sống trên đời của em cho thấy nếu không biết phải làm gì, không nghĩ ra được cái gì thì cứ làm kể cả sai. Thật ra anh chỉ biết mình sai khi anh đã làm đúng, có phải thế không?

Sơn Ca trầm ngâm một hồi, mắt anh ta lim dim quay sang nhìn tôi một lượt từ đầu đến chân:

- Mẹ nó chứ, mày lại làm tao phải nhìn mày bằng con mắt khác. Tí tuổi mà ăn nói có vẻ uyên bác như một ông cụ từng trải qua gian truân. Vậy theo mày nên đào hướng nào trước?

- Sao lại hỏi em?

- Ý tưởng của mày thì mày nói cho hết chứ ai lại đem con bỏ chợ.

- Anh đừng đùa, em chỉ là tiện miệng nói thế.

- Không đùa! Tao làm công việc tìm mộ cũng gần bốn năm chứ không phải mới lần đầu. Mày có thể không nghĩ gì nhưng người nằm đâu đó dưới đất lạnh kia là tổ tiên của mày, nhất định cụ tổ của mày đưa đường chỉ lối.

- Làm gì có chuyện như thế, vô lý!

- Kinh nghiệm của tao mách bảo như thế. Nào, mày nói đại một hướng nào đó đi.

- Thật à?

- Thử xem!

Tôi mếu máo nhìn Sơn Ca rồi lại nhìn quanh, sau vài cái gãi đầu tôi mới nói một cách không tự tin cho lắm:

- Cụ tổ em là đàn ông, mình là người Việt Nam hay là… hay là đào về hướng Nam, có được không?

- Được, mày nói sao thì tao sẽ làm thử như thế, dù sao bây giờ tao cũng đang rối trí đéo biết phải làm gì trong khi bố mày cũng hoang mang nhưng không dám nói ra miệng.

- Đã tốn tiền thì tốn thêm một ít công xá cho chú Chung cũng không sao đâu anh, em nghĩ vậy. Mấy ông bác của em vẽ ra cái chuyện này lúc cần thì mất hút con mẹ hàng lươn, họ với chả hàng kiểu này cần phải xem lại.

- Tao thấy mày có vẻ… sao nhỉ… ừm… không có thiện cảm với họ hàng cho lắm.

- Đất mà ông trưởng họ đang ở trước đây là của ông nội em bị xã lấy mất trắng đấy. Họ hàng cũng dăm bảy loại chứ. Bố em còn nể các bác nên ngại nói chứ em còn lâu, cái gì đúng thì thôi. Mả tổ nhà em chắc chắn táng vào chỗ không tốt.

- Đm, mày nói thế không sợ cụ tổ họ nhà mày hiển linh vặn cổ chết tươi à thằng ôn? – Sơn Ca bật cười hỏi tôi.

- Cụ tổ họ mà có hiển linh hoặc cụ tổ ngành có hiển linh thì phải về quất cho các bác em mỗi người mấy roi mới đúng. Con dại cái mang, em sợ gì. Mà anh thấy em nói đúng không?

- Chuyện gia đình mày tao không tham gia được, tao cũng không đánh giá.

- Nhưng đúng là vô lý mà phải không?

- Thôi tao ra bàn với hai ông chú đã, thế nhé.

Tôi chỉ biết rằng chú Chung đào đất thêm một lúc về hướng Nam thật, Sơn Ca nói dĩ nhiên là đủ uy tín chứ nếu chính miệng tôi nói ra lại bị chửi cho té tát. Công việc tiến hành đến độ gần 10 giờ sáng thì tạm ngưng vì trời nắng quá, theo kế hoạch thì việc đào bới sẽ tiếp tục vào lúc 3 giờ chiều.

Buổi chiều khi tôi đi học về đến nơi là gần 6 giờ, tôi không tin vào mắt mình khi một nửa gò đất không tên đã bị đào phẳng bằng mặt ruộng, thậm chí còn thấp hơn mặt ruộng chừng hai mươi phân. Chú Chung vẫn rất cần mẫn hạ những nhát cuốc đều đặn. Nhìn thấy tôi có vẻ hoang mang tột độ, bố tôi đang ngồi gần bên giải thích:

- Đằng nào tiểu sành hay hũ cốt cũng không ở trong gò, để tiện cho việc tìm kiếm thì đào bỏ luôn cái gò này đi, sáng mai là cái gò đất sẽ không còn.

- Như này người làng sẽ phàn nàn đấy bố! Sẽ… sẽ tốn công.

- Không ai phàn nàn, mấy nhà có ruộng xung quanh gò ban nãy còn ra mời thuốc nước kia kìa. – Bố hất hàm chỉ cho tôi mấy gói Vina để bên bờ ruộng.

- Sao lại thế ạ?

- Có gì đâu, cái gò không còn, nhà mình tìm được mộ xong thì mỗi nhà lại có thêm vài mét vuông đất. Người ta không cảm ơn mình thì thôi.

Sơn Ca cũng bước lại gần chỗ tôi đang đứng cười nham nhở:

- Thằng em đi học mới về hả? Từ nay trở đi mày chẳng còn nhìn thấy cái gò này nữa, tranh thủ ghi nhớ trong trí óc đi.

Gò đất không tên không phải hình vuông, nó giống một hình tròn nhưng méo mó bây giờ đã bị vạt đi một nửa, chẳng khác gì cái bánh kem sinh nhật được cắt ra làm đôi, phân nửa cái bánh đã ăn xong, nửa còn lại sáng mai ăn nốt! Tôi đứng ngây người ra một lúc, đến khi trời tối hẳn thì gò đất đã bị vạt đi mất hai phần ba. Chính bố tôi là người đưa ra quyết định giải phóng mặt bằng sau khi chú Chung đào một đường hào về hướng Nam nhưng không dò thấy gì. Tôi nghĩ đây là một quyết định hợp lý. Số đất bị đào phải dùng xe cải tiến mang đi đổ ở nơi khác, chú ấy tuyệt nhiên không phàn nàn lấy một lời bởi nhiều việc thì tiền sẽ nhiều, ai mà lại chê tiền chứ?

Trước khi mọi người ra về, bác Tuấn tôi có đạp xe ra hỏi han tình hình và động viên mọi người, bác ấy cho biết sớm mai sẽ ra phá gò cùng với chú Chung để đẩy nhanh tiến độ tìm kiếm. Cuối cùng tôi nghĩ cũng có một ông bác thật sự quan tâm đến công việc chung của một nhánh họ.

***