Chương 60: Nghề in
Trần Cung chắp tay:
- Việc khai mỏ, đào và vận chuyển ngày càng nhanh, nhưng quặng làm ra ngày càng nhiều mà không kịp nấu.
- Đúng thế, chúng ta cần đẩy nhanh tốc độ cung cấp than cốc, lại tăng số lò luyện sắt lên, nhưng ở Trại cau không tiện. Ta đề xuất đưa lò luyện ra gần sông Như Nguyệt. Nơi này thuận lợi hơn, than cốc luyện xong mang đến đấy rất gần, sắt nấu xong có thể theo thuyền đi khắp nơi, vật tư ta cần cũng vậy, đấy là lợi thế khi gần bến cảng.
- Nhưng như vậy mất công đưa quặng ra ngoài bờ sông.
- Có cách làm việc này. Mở một con đường, đồng thời làm đường ray vận chuyển để dùng trâu, bò kéo quặng ra vào là xong.
- Đường ray là gì.
- Ta đã làm bản mẫu, ngài ra xem sẽ hiểu.
Ray tàu đã làm xong một đoạn dài chừng hai mươi mét. Gỗ kê dưới ray cũng đã bắt chắc chắn xuống đường. Đoạn ray đầu tiên này hắn làm chính là đoạn từ cửa mỏ mở về hướng khu nhà công nhân. Thợ công bộ rất khéo tay, hai toa kéo cũng được hoàn thành, nối với nhau bằng móc sắt. Bọn thợ còn nói không khó hơn làm cái xe ngựa là mấy.
Trần Thủ Độ đi đến gần cửa mỏ, hiếu kỳ quan sát đường ray và toa kéo. Bách sai mấy tên công nhân thử chất quặng lên khoang, lại lấy một con trâu buộc dây vào. Con trâu ngoãn ngoãn kéo thử hai toa kéo, chạy băng băng trên đường. Trần Thủ Độ mặt như hoa nở, sợ soạng cái toa kéo như bảo vật, lầm bẩm:
- Giá mà có vật này, lại kéo từ biên giới về Thăng Long, thì mẫu thân sao phải chết nơi đất khách.
Lão bần thần một lúc quay lại nói với Bách:
- Kỳ vật như vậy, khi nào nước ta nhiều sắt, có thể làm khắp thiên hạ hay không?
- Không thể?
- Tại sao?
- Chả nhẽ cứ để bọn trâu bò ỉa đái khắp cả nước sao?
Bọn công nhân bụm miệng cười, Trần Cung lừ mắt với bọn chúng làm chúng im bặt.
- Không nên làm đường này cả nước, nhưng dùng cho vận chuyển, khai mỏ thì không gì tốt hơn. Kế hoạch sản xuất ta đã lên rồi, ở đâu, cần bao nhiêu người đã nói rõ. Phương pháp luyện sắt cũng đã cùng công nhân cải tiến, giờ mỏ cũng dần ổn định có lẽ ta nên về trang viên của mình thôi, ta ở trên này đã mấy tháng rồi.
- Chỉ mấy tháng đã làm được công trình đồ sộ thế này cũng là công lao của ngươi, nếu nhân công đã bố trí đầy đủ, các khâu cung ứng đã hoàn thiện, sản lượng cũng đã tính toán ổn thoả, chúng ta cũng nên về kinh bẩm báo với Thái thượng hoàng và Quan gia, hai người đã sốt ruột lắm rồi.
Lại quay lại bảo Trần Cung:
- Ngươi lưu thủ thân tín ở lại, cùng ta về kinh, từ nay việc an toàn bảo mật của mỏ cần đặt lên mức cao nhất, quân cấm vệ duy trì trăm người, quân địa phương ta sẽ sai Lưu Diễm bố trí đóng ở gần đây để tiếp ứng, lúc nào cũng có thể cùng các ngươi đối phó với tình huống nguy cấp.
- Tuân lệnh Thái Sư.
- Ta ở đây kiểm tra công việc ba ngày rồi chúng ta về thôi. Quan gia cũng phái một viên quan ngũ phẩm đến làm việc tại đây. Thành lập luôn một cơ quan là Thiết Sứ, viên quan này là phó Thiết Sử Triệu Tân, phụ trách công việc toàn mỏ. Ba ngày này ngươi bàn giao các kế hoạch, hướng dẫn hắn tận tình để hắn có thể tròn chức trách.
Lúc này Bách mới để ý có một người bên cạnh Trần Thủ Độ, người này không có gì đặc biệt, thuộc dạng làm tốt việc của mình, không gây chú ý cho người khác. Hắn cười chắp tay:
- Mong Minh Tự chỉ giáo.
- Tốt lắm! Ta có mấy điều cần trao đổi với Triệu đại nhân, nhưng chúng ta cứ từ từ thảo luận, không cần gấp gáp …
Tối đấy Bách lại cùng bọn công nhân ăn bánh tẻ, trại tăng thêm ngàn người, có vẻ chật chội lắm. Nhưng bọn công nhân toàn là người nhanh nhẹn, rất nhanh chúng sẽ cất nhà, mở rộng khu mỏ, dù sao đây cũng không phải việc chúng lần đầu làm. Bách cũng kệ cho Triệu Tân thể hiện tài điều phối, hắn gác chân lên ghế trúc, đu đưa ăn bánh tẻ, nhà hắn hiện nay đã bị Trần Thủ Độ chiếm dụng, lão đang được bọn con hầu chăm sóc. Lão già biến thái không biết có chết luôn trong đấy không?
Ăn no lại bị bọn công nhân quây lại bắt kể chuyện. Chuyện kể cả tháng nay, hắn cố tình dài dòng văn tự để không nhanh hết, mỗi hôm chỉ kể hai, ba hồi, đến nay mới khoảng hơn ba chục hồi, đang bước vào đoạn Lưu Bị Tam cố thảo lư, Gia Cát Lượng Long Trung Vạch Kế. Hắn say sưa kể đến đoạn "…Vậy trước phải lấy Kinh châu làm nhà, sau lấy Tây Xuyên mà khai cơ nghiệp, tạo thành cái thế chân vạc rồi sau mới mưu đồ đến cái đất Trung nguyên". Đằng sau bỗng có tiếng:
- Gia Cát Lượng chia ba được thiên hạ nhưng tham công tiếc việc, sau này chết vì mệt mỏi. Người Thục thì thương lão nhưng dân vùng khác thì chửi bới. Lão chết sớm thì nước Thục nhanh mất, đỡ tốn thời gian Tam phân thiên hạ, dân chúng cũng bớt khổ cực. Truyện Tam quốc ngươi kể có vẻ thiên lệch, miêu tả Thục Hán như quân Thiên tướng, ứng mệnh trời mà đến, tả quân Nguỵ như đồ phản nghịch còn Đông Ngô vui đâu chầu đấy. Văn Hưu mà ở đây, kiểu gì cũng tranh biện với ngươi.
Bách nhìn lại phía sau thì thấy Trần Thủ Độ đã ngồi tự bao giờ, cũng một ghế đu đưa, có vẻ đã nghe không ít.
- Thái sư quá lời! Chuyện kể cho vui thôi, không ảnh hưởng đến ai. Ta cũng không nói truyện ta kể nhất nhất là sự thật.
- Không được, ngươi kể cho ba quân tướng sĩ nghe, lại cả bọn công nhân công bộ. Chuyện ngươi kể lại ly kỳ như thế, chúng tất sẽ ghi nhớ trong đầu về kể với bạn bè thân hữu. Những lời này ngươi coi là cợt nhả mà có sức lan toả nhất định nên phải cân nhắc. Phàm là người có sức ảnh hưởng, ngôn luận lời nói không thể bừa bãi được, nếu ngươi là bần nông khố rách thôn quê thì ta nói làm gì?
"Mẹ nó! Kể chuyện còn bị làm phiền" Bách thầm nghĩ "ông đây không kể nữa"
- Xin nghe lời Thái sư, từ nay không kể bậy bạ nữa, xin để Quốc sử Viện giám biên một bộ Tam Quốc, sát nhất với lịch sử, sau đó in ấn rộng rãi cho bá tánh cùng đọc.
Bọn công nhân đang nghe đến lúc say sưa, tự nhiên Trần Thủ Độ lên tiếng là ngắt quãng. Tuy bọn hắn không dám có ý kiến với Thái sư, nhưng ánh mắt bực tức là không tránh khỏi. Trần Cung thì còn thể hiện ra mặt, hắn là thính giả trung thành nhất của Tam Quốc, võ tướng được nghe chuyện quân sự trong Tam Quốc nhận được tham khảo không nhỏ. Trần Thủ Độ thấy không khí lạnh đi, cảm giác có gì không đúng.
- Không, không, ngươi kể tiếp đi. Ta chỉ góp ý thôi, đợi Văn Hưu biên xong, cũng không thể in ra được cho bá tánh đọc. Giấy mực đâu thể làm việc vô nghĩa thế, chỉ để in sách thánh hiền và hình luật triều đình đã không đủ rồi.
Bách thấy hôm nay đủ rồi, quay lên bảo bọn công nhân đang oán hận:
- Hôm nay đến đây thôi, các ngươi về ngủ đi, ta có chuyện muốn nói với Thái Sư.
Đội ngũ rất không tình nguyện lần lượt tản ra, đi một đoạn xa mới vang lên tiếng xì xào. Hắn lại quay sang hỏi Trần Thủ Độ:
- Tại sao không in được?