Chương 59: sáng sớm
" Mẹ kiếp, chưa sáng làm gì mà ổn vậy."
Nguyễn Toản cùng những người khác cũng lèm nhèm mở mắt, ngước nhìn qua cửa sổ. Phía dưới là từng hàng người đang chạy, thành từng hàng. Nhìn cảnh tượng khó hiểu, Humboldt nói:
" Chả nhẽ xẩy ra chuyện ư, chả nhẽ lại chiến tranh."
Nguyễn Toản khẽ khoác áo lên người, lắc đầu:
" Chắc không phải đâu. Để tôi thử xuống hỏi xem. Mọi người nghỉ ngơi đi."
............
Nói xong, Nguyễn Toản đi xuống, nhìn thấy ông chủ nhà trọ đang nhào bột, tiến đến:
" Sáng sớm mà ông chủ đã bận rộn rồi ư."
" Haha. Công việc thường ngày mà. Chắc khách quan bị tiếng động làm phiền ư."
Nguyễn Toản gật đầu:
" Vâng. Không biết có chuyện gì không nhỉ."
Trần Long khẽ đưa tay lên trán, lau lấy giọt mồ hôi, cười:
" Không đâu. Chuyện thường ngày mà. Chắc khách quan mới đến không quen. Bắt đầu từ khi hoàng đế thanh trừ hàng loạt bọn giặc giã thì tiến hành đổi mới. Chạy buổi sáng là hoạt động bắt buộc của học trò trong ở Quốc tử giám. Nghe đồn rằng bệ hạ nói:
' Có sức khoẻ là có tất cả. Lớp trẻ là tương lai đất nước lên ngoài học cho thật giỏi còn phải rèn luyện sức khoẻ'. Lúc đầu chỉ có học sinh, sau đó có nhiều người rảnh rỗi cũng tham gia cùng. Giờ nó trở thành nếp sống, thói quen ý. Lão mà không đau lưng thì cũng đi tham gia cùng. "
Nghe Trần Long nói, Nguyễn Toản gật đầu, hỏi tiếp:
" Lão cho con hỏi chút nếu không phải. Tại con cũng rời Thăng Long gần 3 tháng, lên nhiều cái không hiểu lắm. Bệ hạ cho đổi mới nhiều như vậy. Thay đổi toàn bộ nếp sống mọi người, chả nhẽ không có ai phản đối ư?"
" Haha. Câu hỏi của cậu giống rất nhiều người nơi khác đến đây từng hỏi. Không sao, lão cũng đnag rảnh. Cậu ngồi xuống đi, lão đi pha ấm trà rồi chậm rãi kể."
" Vâng."
...........
Trên lầu, ba người Shole nằm xuống, nhưng khó ngủ, lòng bồn chồn bởi Nguyễn Toản đi được một lúc mà chưa trở lại, Shole nói:
" Không biết Toản đi đâu lâu nhỉ, không biết có sao chuyện gì không."
" Chắc không sao, với thân thủ của Toản thì dù có chuyện, muốn chạy trốn cũng không phải không thể."
Wellington bực dọc:
" Ở đây đoán già đoán non cũng không phải cách. Đằng nào cũng tỉnh khó mà ngủ lại. Chúng ta đi xuống xem sao."
" Ừm."
...............
Trần Long vừa pha trà trở lại, đang đơm trà, Nguyễn Toản cũng đang giúp đưa củi vào lò hộ, vừa rửa tay ngồi xuống, bỗng ba bóng ngừoi lù lù xuất hiện, Trần Long hốt hoảng, nước trà văng tung toé. Nguyễn Toản quay lại:
" Ồ, ba ngừoi cũng xuống ư."
" Hoá ra bạn ngồi đây, làm chúng tôi lo lắng tưởng chuyện gì."
" Haha thật xin lỗi. Đã xuống thì mọi người ngồi cùng."
Rồi quay lại nhìn Trần Long áy náy:
" Thật xin lỗi lão, ba người làm lão giật mình. Lão ngồi xuống đi để con đơm cho ạ."
Nghe, Nguyễn Toản nói, ba người Shole cũng quay ra nhìn Trần Long, nói tiếng việt có chút bập bọp:
" Thật xin lỗi lão ạ."
Nghe ba người nói, Trần Long xua tay:
" Không sao, không sao. Mà ba cậu người nước ngoài ư."
" Vâng. Chúng tôi đến từ Anh Quốc."
" Ồ. Đất nước với phép thuật khiến nhuẽng cái máy chạy tự động, những con thuyền lao vù vu ư. "
Nghe Trần Long nói, cả ba ngạc nhiên:
" Lão cũng nghe đến đất nước chúng tôi rồi ư."
" Đúng. Nghe mọi người kể vậy. Có người bảo Anh quốc là bạn bè của chúng tôi. Rộng lượng, thông minh và vô cùng tốt bụng. Không giống bọn Pháp hèn mọn, dối trá kia."
" Haha." Nghe Trần Long nói, cả ba người Shole cười vui vẻ, bởi bất kì người con xa xứ nào khi nghe được người khen đến nước mình đều tự hào, đáp:
" Đất nước của lão cũng vô cùng tươi đẹp. Đặc biệg là có những con người tốt bụng, thông minh như Toản. Chúng tôi cũng rất yêu đất nước này. Chúng ta là bạn bè."
Nguyễn Toản nghe vậy cười trừ, khoảng cách giữa ba người bất chi bất giác kéo gần lại.
.............
Trần lão cũng lần lượt kể về những điều xảy ra kể từ khi bắt đầu đổi mới:
" Đất nước chúng tôi, sau khi nhà Lê không được lòng dân, gây ra ai oán. Hoàng đế đã nổi dậy, kéo quân đánh ra, dẹp tan họ Trịnh, nhường ngôi lại cho nhà Lê. Mà các vị hiểu đó, một núi làm sao có thể có hai vua.
Lê Chiêu Thống lo sợ Hoàng đế tiếm quyền, cho người lén lút sang cầu viện nhà Thanh, rước voi rầy mà tổ, nhằm đánh tan quân của Hoàng đế.
Giặc Thanh đi đến đâu thì dân oán than đến đó. Trước thế giặc mạnh, Ngô Văn Sở, Ngô Thì Nhậm.... tạm cho quân lui ra Tam Điệp. Đợi chờ lệnh của hoàng đế.
Hoàng đế đang ở Quy nhơn đáng cho bọn giặc Nguyễn khiếp sợ. Nghe tin thì nhanh chóng đánh bại, cấp tốc kéo quân ra........
Dịp đó cũng gần tết, ngài ra đến nơi, không đợi chờ, ngài cho toàn quân ăn tết, rồi đânh........Quân giặc thua thảm, dẫm đạp lên nhau mà chạy, vua quan nhà Lê cũng vậy. Giặc Thanh bị đuổi ra khỏi đất nước chúng tôi."
Nghe thế, Wellington vỗ đùi:
" Thật tuyệt. Khí phách cùng bản lĩnh của hoàng đế các ngài thật so sánh với Bảo hộ công thứ nhất Oliver Cromwell(*) của chúng tôi, thật hâm mộ được gặp."
" Tôi nghĩ các ngài chỉ cần đưa tin tới sứ quán, mọi người sẽ được gặp hoàng đế. Người rất thân thiện với người ngoại quốc. Nhưng với điều kiện các ngài phải tuân thủ luật pháp nước tôi còn khômg thì ngài sẽ mạnh tay trừng trị."
" Biết. Cái đó chúng tôi hiểu. Người anh chúng tôi là người lễ độ không phải bọn Pháp hèn mới nổi kia. Lão yên tâm."
Trần lão gật đầu, nói tiếp:
" Đânh đuổi xong, ngài bắt đầu phát ruộng đata cho dân cầy, giảm thuế má, mở thi cử tuyển chọn người tài..... đất nước càng ngày càng phát triển. Nhưng mọi người biết, lũ giặc Lê cùng Nguyễn cũng như bọn Thanh sao có chịu để yên, liên tục phá hoại....cao điểm nhất là vụ sát hạt mấy trăm người ở Hàng Đào.
Ngài đã thực sự nổi giận, trong ngày, ngài làm hết mọi biện pháp, bắt giữ hàng loạt phản đồ cài cắm trong triều đình, hàng loạt tên lăng băm người hoa đang đầu độc chết dần chết mòn nhân dân....... đồng thời, ngài cũng không nhân nhượng, mở cuộc hành quân tiến đánh căn cứ cuối cùng của phản tặc. Cuối cùng chúng tôi đã chiến thắng, các ngài đến đây chắc hẳn cũng thấy được mọi người ăn mừng. Ngài gọi nó ngày đạo đoàn kết, còn chúng tôi coi nó là ngày của hạnh phúc."
Nói xong, Trần lão nghẹn ngào xoa xoa đôi mắt, ngấn lệ.
Mọi người cũng bùi ngùi theo, bới tất cả đều tham dự vào cuộc chiến. Nhưng không ngờ bọn giặc tàn bạo như vậy.
Lúc sau, Trần lão giọng khàn khàn:
" Ơn đức của ngài đối với nhân dân vô cùng lớn. Nên khi ngài tiến hành đổi mới, nhiều người tin tưởng ủng hộ không cần lí do.
Cũng có người còn nghị kị, phản đối, dù sao thói quen sẵn có rất khó đổi.
Nhưng tất cả thay đổi, khi ngài cùng quan viên đi đến tận từng nhà động viên, bắt tay cùng nhân dân thực hiện, một hoàng đế không còn cao cao tại thượng mà vô cùng gần gũi, hoà đồng. Ngài cùng ăn cùng ngủ với mọi người.
Với những gia đình bị thiệt hại, thì ngài cho người đem tiền hỗ trợ, hỗ trợ việc làm. Lúc đầu ai vi phạm thì nhắc nhở, sau đó là đeo biển phạt, làm việc công ích, cuối cùng là phạt tù. Hình phạt cũng không phân biệt quan với dân. Quan lại vi phạm thì bin phạt nặng hơn, có thể cách chức, ai làm tốt thì được thưởng, phong quan......
Ban đầu mọi thứ đều miễn phí, sau này mới dần tăng thêm, để bổ sung ngân sách, duy trì phúc lợi như dậy học miễn phí, dọn vệ sinh công cộng.....
Dần dần mọi người đều bất di bất giác tuân theo. Được như hôm nay."
" Mưa dầm thấm lâu., đúng không laco." Shole cười.
" Đúng, đúng. Nhưng quan trọng là lòng người, đều hướng về triều đình. Ngài cũng xuất phát từ nông dân nên hiểu được tâm tư người dân." Trần lão đáp.
" Đúng." Mọi người gật đầu.
Bỗng ngoài cửa, một thanh niên khoẻ khoắn gọi vọng vào:
" Trần lão đã mở cửa chưa. Bán con tô mì với."
" được rồi. Tới đây, tới đây. Nay chạy xong rồi đó à."
" Vâng. Tí con phải đi đến sớm. Nay trực nhật ạ."
" Được. Đợi lão chút. Có ngay đây."
Đáp xong, quay nhìn bốn người:
" Các cậu có muốn ăn không. Lão làm luôn."
" Vâng. Được vậy thì còn gì bằng. Để con phụ lão."
" Thôi, thôi. Các cậu ra ngoài, lão làm chút là xong."